«Туйаарыма Куо» музыкальнай драма-олоҥхо премьерата чаҕылхайдык көһүннэ.

 «Туйаарыма Куо» музыкальнай драма-олоҥхо премьерата чаҕылхайдык көһүннэ.

Олунньу 10 уонна 11 күннэригэр Нам сэлиэнньэтигэр саҥа аанын тэличчи аспыт М.К.Аммосов аатынан култуура уонна духуобунай сайдыы дыбарыас сценатыгар күүтүүлээх П.А.Ойуунускай айымньытыгар олоҕуран, хампаһыытар В.А.Зырянов муусукатыгар «Туйаарыма Куо» музыкальнай драма-олоҥхо премьерата сүрэхтэннэ. Бу үөрүүлээх, долгутуулаах премьера 2022 сылга, Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар, уһулуччулаах сэбиэскэй уонна уопсастыбынай-бэлитиичэскэй судаарыстыбыннай диэйэтэл  М.К.Аммосов төрөөбүтэ 125 сылыгар ананан тахсыахтаах этэ. Ол гынан кэккэ биричиинэнэн көһөн быйыл көһүннэ.

 

Бырайыак ааптара уонна музыкатын редактора – С.А. Зверев–Кыыл Уола аатынан СӨ үҥкүүтүн тыйаатырын оркестрын сүрүн дирижера, Арассыыйа култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ Николай Петров, либретто ааптара, фольклор уонна этнография өттүттэн сүрүн консультант, өрөспүүбүлүкэҕэ киэҥник биллэр уһуйааччы, алгысчыт, Арассыыйа култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Саха АССР үтүөлээх артыыһа Афанасий Федоров, туруорааччы режиссер – СӨ үтүөлээх артыыһа  Прокопий Неустроев, сүрүн хореограф – СӨ үтүөлээх артыыһа, өр сыллар устата Д.К. Сивцев – Суорун Омоллоон аатынан опера уонна балет тыйаатырын сүрүн балетмейстера – Мария Сайдыкулова, сценография худуоһунньуга – А.С. Пушкин аатынан судаарыстыбаннай академическай нуучча драматическай тыйаатыр сүрүн худуоһунньуга, Арассыыйа уонна СӨ үтүөлээх диэйэтэлэ, СӨ норуодунай худуоһунньуга Николай Попов, көстүүм худуоһунньуга – СӨ култууратын туйгуна Марьяна Оконешникова, видеоконтент худуоһунньуга – Радмила Кононова, хормейстер – СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Елена Кутукова, уот худуһунньуга – СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Леонид Иванов-Лүҥкүр, звукорежиссер – СӨ култууратын туйгуна  Алексей Спиридонов, концертмейстердар – СӨ култууратын туйгуна  Елена Новгородова, Ульяна Охлопкова, бырайыак куратордара – СӨ култууратын туйгуна  Матрена Платонова, Айыына Седалищева, бырайыак толорооччу дириэктэрэ – СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Гаврил Местников.  –    


           Сүдү улахан музыкальнай драма-олоҥхоҕо С.А. Зверев–Кыыл Уола аатынан СӨ үҥкүүтүн  тыйаатырын оркестра (сал. Николай Петров), оркестр иһинэн “Кыл Саха» төрүт дорҕоон бөлөх (солист Руслан Габышев, сал. Анна Томская), З.П.Винокуров аатынан Намнааҕы Оҕо  ускуустубатын оскуолатын оркестра (сал. Анна Федулова), “Нам кылыһах» этно-бөлөх (сал. Мария Григорьева-Маайа), “Ньургуһун” норуодунай хор (сал. Елена Кутукова), В.А.Зырянов аатынан Үөдэйдээҕи норуодунай хор (сал. Мария Кельциева), И.Е.Винокурова аатынан Намнааҕы педучилище иһинэн «Айылҕан» үҥкүү бөлөҕө (сал. Мария Попова), Намнааҕы № 1 оскуола үҥкүүтүн бөлөҕө (сал. Вероника Старостина), З.П.Винокуров аатынан Намнааҕы Оҕо  ускуустубатын оскуолатын “Ручеек” үҥкүү бөлөҕө (сал. Надежда Москвитина) кытыннылар.

Үҥкүү тыйаатырын уонна З.П.Винокуров аатынан Намнааҕы Оҕо  ускуустубатын оскуолатын оркестрдарын доҕуһуолунан Нам улууһун уус-уран самодеятельноһын кыттыылаахтара  – ити инники бэлиэтэммит кэлэктииптэр, биирдиилээн сүрүн толорооччулар туох баар күүстэрин-уохтарын, ыра санааларын, дууһаларын ууран туран бэйэлэрин уобарастарын , оруолларын чаҕылхайдик уонна итэҕитиилээхтик толордулар. 

Туруорааччы бөлөх сүрүн оруоллары таба да талбыт. Туйаарыма Куо – Яна Ньургусова, Саха Саарын Тойон – Асколон Павлов, Сабыйа Баай Хотун – Александра Аргунова, Ньургун – Боотур – Владимир Колесов, Симэхсин эмээхсин – Елена Руфова, Дьэс Эмэгэт – Наталия Николаева, Буутай Боотур – Петр Охлопков, Абааһы – Урсун Винокуров.. Атын оруолларга тыйаатырга курдук иккилии толорооччулары туруорбуттар: Үрүҥ Уолан – Сандр Находкин, Петр Попов, Күн Дьирибинэ – Дмитрий Барабанов, Геннадий Игнатьев, Уот Уһутаакы – Степан Находкин, Владимир Сыромятников, Кыыс Кыскыйдаан – Мирабелла Ядреева, Ньургустана Лебедева.

Былырыын Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар, сахалартан бастакы хампаһыытар М.Н.Жирков төрөөбүтэ 130 сылыгар Бүлүү куоракка аан бастаан С.А.Зверев–Кыыл Уола аатынан үҥкүү тыйаатыр уонна М.Н.Жирков аатынан Бүлүүтээҕи ускуустуба оскуолатын национальнай үнүстүрүмүөннэрин оркестрдарын доҕуһуолунан Бүлүү улууһун уус-уран самодеятельнаһын кыттыылаахтара: Н.Г.Чернышевскай аатынан Бүлүүтээҕи педагогическай училище устудьуоннарын «Айылгы» бөлөҕө, М.Н.Жирков аатынан култуура дыбарыаһын хора, Үҥкүү тыйаатыр эр дьонун үҥкүүһүттэрэ “Сыгый Кырынаастыыр» операны үрдүк таһымнаахтык  толорон Бүлүүгэ, Дьокуускайга, Москубаҕа П.И.Чайковскай аатынан консерваторияҕа  тиийэ көрдөрбүттэрэ улахан ситиһиини уонна биһирэбили ылбыта  уонна атын улуустарга холобур буолбута.

Өрөспүүбүлүкэ улуустарыттан Намнар иккис улууһунан профессиональнай туруорааччылар кыттыылаах үрдүк таһымнаах “Туйаарыма Куо” музыкальнай драма-олоҥхону  дьоҥҥо-сэргэҕэ таһааран, чаҕылхай премьераны көрдөрбүттэринэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит. 
    Бары туруорааччыларга, толорооччуларга, сүүрбүт-көппүт кыттыгастаах дьоҥҥо уһун, сыналҕаннаах үлэҕит дьон кэрэхсэбилин, билиниитин, биһирэбилин уонна махталын ылбытынан ис сүрэхтэн эҕэрдэлиибин уонна бу сыл муус устар ыйыгар Д.К.Сивцев-Суорун Омоллоон аатынан опера уонна балет тыйаатырыгар музыкальнай драма-олоҥхо “Туйаарыма Куо» үрдүк таһымнаахтык көстөрүгэр баҕарабын!

 

Вера Черноградская